Cảnh báo những hội chứng sau khi sinh tuyệt đối không được chủ quan

Hội chứng sau khi sinh là chỉ những cảm xúc, hành vi mà mẹ không kiểm soát được. Cũng chính vì thế nó rất nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống người mẹ. Vậy những hội chứng đó là gì? Nó nguy hiểm như thế nào? Các mẹ cùng tìm hiểu trong bài viết sau nhé!

Hội chứng “baby blues”

Hội chứng “baby blues” hay còn gọi là trạng thái khóc lóc và ủ rũ. Đây là hội chứng sau khi sinh điển hình, ảnh hưởng trong một thời gian ngắn tới khoảng 30 – 80% các bà mẹ mới sinh. 

Hội chứng baby blues bao gồm các triệu chứng như: lo lắng, khóc, mất ngủ, mệt mỏi, ủ rũ và buồn bã. Hầu hết, các triệu chứng này thường kéo dài từ 3 – 10 ngày sau khi sinh con và kết thúc trong vòng hai tuần.

Nhưng nếu những triệu chứng bên trên kéo dài hơn 2 tuần với những cảm xúc mãnh liệt hơn nhiều hội chứng “baby blues” lúc này có thể mẹ đã bị chuyển sang hội chứng trầm cảm sau sinh.

Hội chứng trầm cảm sau sinh

Hội chứng trầm cảm sau sinh có tên khoa học là postpartum major depression. Đây là hội chứng sau khi sinh vô cùng nguy hiểm, chiếm khoảng 10-15% ở các bà mẹ mới sinh. Hội chứng sau khi sinh này có xu hướng phát triển sau 3 tuần và thường có xu hướng kéo dài hơn. Trong đó, rối loạn cảm xúc (mood disorders) thể hiện rõ nét và kéo dài nhất.

Các triệu chứng tâm lý hay gặp ở hội chứng sau khi sinh này là: tâm trạng buồn bã, mệt mỏi, thiếu sinh lực, giảm hứng thú trong mọi hoạt động, khó khăn tập trung hoặc không quyết đoán, thay đổi khẩu vị và tăng hoặc giảm cân đột ngột, bất thường, mất ngủ hoặc ngủ nhiều, suy nghĩ hành động phản ứng chậm, cảm giác thiếu tự tin, trạng thái lo sợ con mình sẽ bị hại và bản thân mình là người mẹ xấu và có khi có ý nghĩ tự tử,… 

Nếu được phát hiện sớm và kiên trì điều trị kịp thời, hội chứng trầm cảm sau sinh thường khỏi trong vòng 6 tháng. Một số trường hợp không được điều trị, diễn biến bệnh sẽ kéo dài hơn và trở thành hội chứng loạn thần sau sinh (postpartum psychosis).

Hội chứng rối loạn tâm thần sau sinh (postpartum psychosis)

Hội chứng sau khi sinh này đôi khi còn được gọi là loạn thần sản khoa (puerperal psychosis) hoặc là trầm cảm loạn tâm thần sau sinh (postpartum psychotic depression), rối loạn tâm thần sau sinh thường gặp 1-2 trường hợp trên 1.000 phụ nữ.

Hội chứng này dễ gặp hơn ở những phụ nữ có tiền sử bản thân hoặc người thân trong gia đình có rối loạn cảm xúc lưỡng cực hoặc bệnh tâm thần phân liệt.

Hội chứng rối loạn tâm thần sau sinh có thể xuất hiện sớm với các dấu hiệu như: kích động, lú lẫn và có vấn đề về trí nhớ, hay cáu kỉnh, mất ngủ và lo lắng. 

Các triệu chứng muộn hơn của hội chứng rối loạn tâm thần sau sinh bao gồm: hoang tưởng, ảo giác, có những hành vi bất thường và xa lánh mọi người, đặc biệt là không quan tâm hoặc gây tổn thương cho chính bản thân và đứa trẻ. 

Đây cũng là hội chứng sau khi sinh nguy hiểm cần phát điện và điều trị kịp thời bởi nó có thể gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng.

Hội chứng hay quên sau sinh (Não cá vàng)

Hội chứng hay quên sau sinh không còn lạ lẫm gì nữa, bởi quanh nó là ngàn câu chuyện kể về những rắc rối, những chuyện dở khóc dở cười mà “não cá vàng” để lại. 

Hiện tượng suy giảm trí nhớ sau sinh của phụ nữ bắt đầu xuất hiện ở 6 tháng cuối thai kỳ và có thể kéo dài đến 3 tháng sau sinh nở.

Để lý hội chứng sau khi sinh “oái oăm” này, các nhà khoa học Úc đã tiến hành điều tra trên 1000 phụ nữ sau sinh trên toàn thế giới để so sánh trí nhớ của các mẹ sau sinh với người bình thường và đưa ra kết luận rằng:

“Những phụ nữ sau sinh có trí nhớ kém hơn và mau quên hơn”. Nguyên nhân gây nên tình trạng này là do tác động của hormone sản sinh trong thai kỳ tác động lên não. Bên cạnh đó còn stress và mất ngủ cũng là nguyên nhân hỏi ảnh hưởng đến chứng đãng trí, hay quên ở phụ nữ.

Vì sau khi sinh người phụ nữ phải trải qua những biến động nhất định về tinh thần, thể chất, quan hệ vợ chồng và gia đình, đặc biệt là với người phụ nữ sinh con lần đầu. Sự xáo trộn trong sinh hoạt như mất ngủ, lo lắng cho em bé, áp lực tài chính, ưu phiền về ngoại hình, tâm trạng bất an, quan hệ vợ chồng sau sinh thường gặp trở ngại, việc đi làm lại thường gặp nhiều khó khăn, căng thẳng v.v…tiếp tục tác động gây thêm stress dẫn đến tình trạng hay quên, lơ đãng, mất tập trung ở các bà mẹ trẻ.

Cũng theo các chuyên gia tâm lý, tình trạng stress suốt thai kỳ và sau sinh sẽ làm ảnh hưởng đến việc phóng thích các nội tiết tố có thể gây tổn thương não, dẫn đến tình trạng giảm trí nhớ ở bà bầu và các bà mẹ.

Các chuyên gia khuyên rằng, khi đối diện với hội chứng sau khi sinh “hay quên” này, các mẹ không nên quá bối rối, hoang mang, vì sẽ tạo điều kiện cho stress gia tăng. Thay vào đó, hãy tận dụng thời gian rảnh để thực hiện các mẹo sau đây:

• Ngủ đủ giấc và nghỉ ngơi ngay khi có thể.
• Trang bị thật tốt kiến thức, kỹ năng, chuẩn bị tâm lý làm mẹ thật tốt sẽ giúp bạn chủ động tránh những biến động tâm lý sau khi sinh, đặc biệt là stress và trầm cảm.
• Chia sẻ áp lực với người thân trong gia đình
• Sắp xếp công việc một cách khoa học: Khi bắt đầu lại với công việc, hãy sắp xếp mọi thứ thật hợp lý và lên kế hoạch cho rõ ràng công việc. Hãy ghi lại những việc cần làm, cần nhớ trong một cuốn sổ hoặc một tờ giấy và dán vào nơi dễ thấy nhất.
• Tập luyện tăng cường sự tập trung: Khi bạn tập trung tốt và tập luyện để sự tập trung trở thành thói quen, trí nhớ sẽ dần được khắc phục. Phương pháp tập luyện gồm 4 bước: Quan sát – Liên kết – Học thầm – Nhớ lại.
• Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục làm máu lưu thông lên não tốt hơn, làm cho giác quan tiếp nhận thông tin nhanh hơn và giúp não lưu giữ thông tin lâu hơn.

Thật không dễ dàng gì với 1 người phụ nữ gánh vác việc làm vợ, làm mẹ trên đôi vai của mình. Những khó khăn khi trải qua cửa ải sinh tử lúc sinh nở chưa hết thì việc đối mặt với những hội chứng sau khi sinh nguy hiểm lại ập tới. 

Vì hậu quả của những hội chứng sau khi sinh kể trên không chỉ khiến cuộc sống thêm rối ren mà còn ảnh hưởng đến sản phụ, đứa trẻ, gia đình và ảnh hưởng đến tương lai của đứa trẻ. Vì vậy, chồng và gia đình hãy luôn đồng hành cùng người mẹ trên hành trình chào đón và nuôi dạy con nhé! 

Nguồn: Slady.com.vn